Atipik Otizm Nedir? Belirtileri Nelerdir?

06/11/2024 Hit: 197

Atipik Otizm Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Atipik otizm nedir ve belirtileri nelerdir, Atipik otizm geçici mi, Atipik otizm zihinsel midir, Atipik otizm normal okula gider mi, Atipik otizm yüzde kaç engelli, Atipik otizmli çocuğa nasıl davranmalı, Atipik otizmde zeka geriliği olur mu, Atipik otizm raporu silinir mi gibi soruları yanıtlamaya çalışacağız.

Atipik Otizm Nedir?

Atipik otizm , Yaygın Gelişimsel Bozukluk, Başka Türlü Belirtilmemiş (PDD-NOS) olarak da bilinir, klasik otizm veya Asperger sendromu kriterlerini tam olarak karşılamayan semptomlarla karakterize edilen bir otizm spektrum bozukluğu (ASD) alt tipidir. Atipik otizmi olan bireyler, klasik otizm veya Asperger sendromunun bazı tanı özelliklerini sergiler, ancak hepsini sergilemez.Atipik otizm için bir tedavi olmasa da erken teşhis ve müdahale, etkilenen bireyler için sonuçları iyileştirmeye yardımcı olabilir. Tedavi seçenekleri arasında davranışsal terapiler, belirli semptomları yönetmek için ilaçlar ve hem atipik otizmli bireyin hem de aile üyelerinin veya bakıcılarının ihtiyaçlarını karşılamak için destek hizmetleri yer alabilir.

Atipik Otizmin Belirtileri

Atipik otizm , klasik otizm veya Asperger sendromu kriterlerini tam olarak karşılamayan semptomlarla karakterize edilen otizm spektrum bozukluğunun (ASD) bir alt tipidir . Atipik otizmin semptomları kişiden kişiye büyük ölçüde değişebilir, ancak genellikle iletişim, sosyal etkileşim ve tekrarlayan davranışlarla ilgili zorlukları içerir.

Atipik otizmli bireylerde görülebilecek bazı ek belirtiler şunlardır:

Sosyal ipuçlarına gecikmiş veya alışılmadık tepkiler
Başkalarının bakış açılarını veya duygularını anlamada zorluk
Cümleleri tekrarlamak veya alışılmadık tonlama kullanmak gibi alışılmadık veya tekrarlayan dil kullanımı
Hayali oyun eksikliği veya taklit oyunla ilgili zorluk
Rutin veya çevre değişikliklerine uyum sağlamada zorluk
Dürtüsellik veya saldırganlık
Kafa vurma veya el ısırma gibi kendine zarar verme davranışları
Zihinsel engellilik veya diğer bilişsel bozukluklar

Atipik otizmi olan her bireyin benzersiz olduğunu ve farklı bir semptom kombinasyonu sergileyebileceğini belirtmek önemlidir. Ek olarak, atipik otizmi olan bazı bireyler görsel işleme, hafıza veya ayrıntılara dikkat gibi alanlarda güçlü yönler gösterebilir.

Atipik Otizmin Nedenleri

Atipik otizm , otizm spektrum bozukluğunun (ASD) diğer alt tipleri gibi, çeşitli genetik ve çevresel faktörlerden etkilenen karmaşık bir durumdur. Atipik otizmin kesin nedenleri henüz tam olarak anlaşılmamış olsa da, araştırmalar bu durum için birkaç potansiyel risk faktörü belirlemiştir.

Atipik otizmin gelişimine katkıda bulunabilecek bazı ek faktörler şunlardır:

Gebe kalma anında ebeveynin ileri yaşta olması
Hamilelik sırasında annenin geçirdiği enfeksiyonlar veya hastalıklar
Doğum öncesi dönemde belirli ilaçlara veya uyuşturucu maddelere maruz kalma
Beyin anormallikleri veya yapısal farklılıklar
Beyindeki nörotransmitterlerde veya diğer kimyasallarda dengesizlikler
Beslenme eksiklikleri veya dengesizlikleri

Bu faktörlerin atipik otizm geliştirme olasılığını artırabileceğini ancak tek başlarına bu duruma neden olmadıklarını belirtmek önemlidir. Aksine, atipik otizmin genetik ve çevresel etkiler arasındaki karmaşık bir etkileşimden kaynaklandığına inanılmaktadır. Araştırmacılar, atipik otizmin nedenlerini daha iyi anlamak ve daha etkili tedavi ve önleme stratejileri geliştirmek için bu faktörleri incelemeye devam etmektedir.

Atipik Otizmin Tanısı

Atipik otizmi teşhis etmek zor olabilir, çünkü bozukluk için kesin bir test veya kriter seti yoktur. Bunun yerine, doktorlar ve klinisyenler atipik otizmi tespit etmek için genellikle tanı araçları ve değerlendirmelerin bir kombinasyonuna güvenirler.

Atipik otizm için tanı süreci hakkında bazı ek ayrıntılar şunlardır:

Gelişimsel tarama testleri : Bunlar, atipik otizm dahil olmak üzere gelişimsel gecikmeler veya bozukluklar açısından risk altında olabilecek çocukları belirlemeye yardımcı olabilecek kısa değerlendirmelerdir. Çocuğun davranışları, iletişim becerileri ve sosyal etkileşimleri hakkında sorular sormayı ve çocuğun oyununu ve başkalarıyla etkileşimlerini gözlemlemeyi içerebilirler.
Ebeveynler veya bakıcılarla tanısal görüşmeler: Bu görüşmeler, çocuğun gelişimsel geçmişi, davranışları ve semptomları hakkında değerli bilgiler sağlayabilir. Çocuğun iletişim becerileri, sosyal etkileşimleri ve tekrarlayan davranışları veya ilgi alanları hakkında ayrıntılı sorular sormayı içerebilir.
Çocuğun davranışlarının ve sosyal etkileşimlerinin gözlemlenmesi : Bu, çocuğu evde, okulda veya oyun zamanı gibi çeşitli ortamlarda ve durumlarda gözlemlemeyi içerebilir. Klinisyen gecikmiş dil gelişimi, sosyal iletişim veya etkileşimde zorluk veya tekrarlayan veya alışılmadık davranışlar belirtileri arayabilir.
Standardize otizm değerlendirmeleri : Bunlar, bir bireyin sosyal ve iletişim becerilerinin yanı sıra davranışlarını ve duyusal hassasiyetlerini değerlendirmek için tasarlanmış özel testlerdir. Otizm Tanı Gözlem Programı (ADOS), ASD'yi teşhis etmek için yaygın olarak kullanılan bir değerlendirme aracıdır.

Atipik otizm için tanı sürecinin bireyin yaşına, semptomlarına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebileceğini belirtmek önemlidir. Doğru bir tanı almak ve uygun bir tedavi planı geliştirmek için nitelikli bir sağlık uzmanı tarafından kapsamlı bir değerlendirme şarttır.

Atipik Otizm İçin Tedavi Seçenekleri

Atipik otizm için şu anda bilinen bir tedavi yoktur, ancak erken müdahale ve tedavi, bozukluğu olan çocukların sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimlerinde önemli ilerleme kaydetmelerine yardımcı olabilir. Atipik otizm tedavisi genellikle bireyin özel ihtiyaçlarına ve zorluklarına göre uyarlanmış stratejilerin bir kombinasyonunu içerir.

Atipik otizm için yaygın tedavi seçenekleri hakkında bazı ek ayrıntılar şunlardır:

Davranışsal terapi

Uygulamalı Davranış Analizi (ABA), atipik otizmli bireyleri tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan bir davranış terapisi biçimidir. ABA, iletişim ve sosyal etkileşim gibi yeni beceriler ve davranışlar öğretmeye odaklanırken, sorunlu davranışları azaltır.

Konuşma ve dil terapisi

Atipik otizmi olan birçok birey, konuşma ve dil zorluğu da dahil olmak üzere iletişimle mücadele eder. Konuşma terapisi, bireylerin iletişim becerilerini geliştirmelerine ve işaret dili veya resim iletişim sistemleri gibi alternatif iletişim yöntemleri geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Mesleki terapi

Ergoterapi, atipik otizmli bireylerin günlük yaşam ve adaptif davranışla ilgili öz bakım, ince motor becerileri ve duyusal bütünleşme gibi becerileri geliştirmesine yardımcı olabilir.

İlaçlar

Atipik otizmi tedavi edebilecek bir ilaç olmasa da, bozukluğun belirli semptomlarını yönetmek için belirli ilaçlar reçete edilebilir. Örneğin, antidepresanlar veya anti-anksiyete ilaçları, atipik otizmi olan bireylerde mevcut olabilecek anksiyete veya depresyon semptomlarını yönetmek için kullanılabilir.

Atipik otizm tedavisinin her bireyin özel ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmesi ve uyarlanması gerektiğini belirtmek önemlidir. Kapsamlı bir tedavi planı, bireyin genel yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlayan terapilerin, ilaçların ve diğer stratejilerin bir kombinasyonunu içerebilir.

Atipik Otizmin Günlük Yaşam ve İlişkiler Üzerindeki Etkisi

Atipik otizm, bir bireyin günlük yaşamı ve ilişkileri üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Atipik otizmli bireyler, tipik aktivitelere katılmayı veya ilişkileri sürdürmeyi zorlaştıran sosyal etkileşimler, iletişim ve tekrarlayan davranışlar veya rutinlerle mücadele edebilir.

Atipik otizmin bireyler üzerindeki etkisine ilişkin bazı ek ayrıntılar ve örnekler şunlardır:

Sosyal zorluklar : Atipik otizmli bireyler, sosyal ipuçlarını veya sözel olmayan iletişimi anlamakta zorluk çekebilir ve bu da arkadaşlık kurmayı veya grup aktivitelerine katılmayı zorlaştırabilir. Örneğin, sohbette sıra beklemeyi anlayamayabilir veya yüz ifadelerini veya beden dilini yorumlamada zorluk çekebilirler. Ayrıca göz teması kurma veya karşılıklı sohbetlere katılma konusunda zorluk çekebilirler ve bu da başkalarıyla bağlantı kurma yeteneklerini daha da engelleyebilir.
Duyusal hassasiyetler : Atipik otizmi olan birçok birey, günlük yaşamlarını etkileyebilecek duyusal hassasiyetler yaşar. Örneğin, yüksek sesler veya parlak ışıklar karşısında bunalmış hissedebilirler ve bu da onları belirli ortamlardan veya aktivitelerden kaçınmaya yönlendirebilir. Ayrıca, dokunmaya veya dokulara karşı aşırı hassas olabilirler ve bu da belirli giysilere veya malzemelere tahammül etmeyi zorlaştırabilir.
Katı rutinler ve tekrarlayan davranışlar : Atipik otizmli bireyler katı rutinleri takip etmekte veya nesneleri sıraya dizmek veya ifadeleri birden fazla kez tekrarlamak gibi tekrarlayan davranışlarda bulunmakta ısrarcı olabilir. Bu davranışlar günlük aktivitelere müdahale edebilir ve bireyin yeni durumlara veya ortamlara uyum sağlamasını zorlaştırabilir.

Atipik otizmin günlük yaşam ve ilişkiler üzerindeki etkisi yalnızca birey için değil, aynı zamanda aile üyeleri ve bakıcıları için de önemli olabilir. Atipik otizmli bireylerin bu zorlukların üstesinden gelmelerine ve tatmin edici hayatlar sürmelerine yardımcı olmak için benzersiz ihtiyaçlarına göre uyarlanmış destek ve hizmetler almaları önemlidir. Bu, sosyal becerileri, iletişimi ve uyarlanabilir davranışı iyileştirmeyi amaçlayan terapiler ve müdahalelerin yanı sıra duyusal hassasiyetler için destek ve günlük yaşam görevlerinde yardım içerebilir.

Atipik Otizmli Bireyleri Destekleme Stratejileri

Ebeveynler ve bakıcılar, atipik otizmli bireyleri desteklemede kritik bir rol oynarlar . İşte yardımcı olabilecek bazı stratejiler:

1. Kendinizi Eğitin

Ebeveynlerin ve bakıcıların yapabileceği en önemli şeylerden biri, atipik otizm hakkında kendilerini eğitmektir. Bu, kitap okumak, atölyelere veya konferanslara katılmak veya ASD konusunda uzmanlaşmış sağlık profesyonellerine danışmak olabilir.

2. Yapılandırılmış Bir Ortam Yaratın

Atipik otizmli bireyler genellikle net rutinler ve beklentiler sağlayan yapılandırılmış ortamlarda başarılı olurlar. Ebeveynler ve bakıcılar, tutarlı bir günlük rutin oluşturarak ve bireyin gün boyunca neler olduğunu anlamasına yardımcı olmak için görsel programlar veya diğer destekler sağlayarak yardımcı olabilirler.

3. Görsel Destekleri Kullanın

Görsel destekler, iletişim veya sosyal ipuçlarını anlama konusunda zorluk çeken atipik otizmli bireyler için faydalı olabilir. Görsel destek örnekleri arasında resim çizelgeleri, sosyal hikayeler ve görsel zamanlayıcılar bulunur.

4. İletişimi teşvik edin

Atipik otizmi olan birçok birey iletişimle mücadele eder, ancak ebeveynlerin ve bakıcıların iletişimi teşvik etmek için kullanabileceği birçok strateji vardır. Bunlara basit dil kullanımı, görsel desteklerin kullanılması veya bireyin ilgi alanlarının iletişim faaliyetlerine dahil edilmesi dahil olabilir.

5. Duyusal Giriş için Fırsatlar Sağlayın

Atipik otizmi olan birçok birey, belirli ortamlara veya aktivitelere tahammül etmeyi zorlaştıran duyusal hassasiyetlere sahiptir. Ebeveynler ve bakıcılar, dokulu oyuncaklarla oynama veya hareket aktivitelerine katılma gibi duyusal girdi fırsatları sağlayarak yardımcı olabilir.

6. Başkalarından Destek İsteyin

Atipik otizmli bir bireye bakmak zor olabilir, bu nedenle ebeveynlerin ve bakıcıların gerektiğinde başkalarından destek almaları önemlidir. Bu, bir destek grubuna katılmayı, bir terapist veya danışmanla çalışmayı veya benzer deneyimler yaşayan diğer ailelerle bağlantı kurmayı içerebilir.

Bu stratejileri uygulayarak ve gerektiğinde ek kaynaklar arayarak, ebeveynler ve bakıcılar, atipik otizmli bireylere günlük yaşamlarında yol alırken ve hedeflerine doğru ilerlerken hayati önem taşıyan destek sağlayabilirler.

Atipik Otizmle Birlikte Görülen Yaygın Durumlar

Atipik otizmli bireyler, bozuklukla birlikte sıklıkla görülen başka rahatsızlıklar veya bozukluklar da yaşayabilir. Bu rahatsızlıklar, bireyin semptomlarını daha da karmaşık hale getirebilir ve ek tedavi ve destek gerektirebilir.

Atipik otizmle birlikte görülen yaygın rahatsızlıklara dair bazı örnekler şunlardır:

Kaygı Bozuklukları

Kaygı bozuklukları, aşırı endişe veya korku ile karakterize bir grup ruh sağlığı rahatsızlığıdır. Atipik otizmi olan bireylerin, yaygın kaygı bozukluğu, sosyal kaygı bozukluğu veya obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) gibi kaygı bozuklukları yaşama olasılığı daha yüksek olabilir. Kaygı semptomları arasında huzursuzluk, sinirlilik, uyku güçlüğü ve terleme veya kalp atışının hızlanması gibi fiziksel semptomlar yer alabilir.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

DEHB, dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik semptomlarıyla karakterize bir nörogelişimsel bozukluktur. Atipik otizmi olan bireyler ayrıca, görevlere odaklanma veya sosyal etkileşimlerde bulunma yeteneklerini daha da etkileyebilen DEHB yaşayabilirler. DEHB semptomları arasında dikkat vermede zorluk, kıpırdanma veya kıvranma, konuşmalar sırasında başkalarını bölme ve talimatları takip etmekte zorlanma yer alabilir.

Depresyon

Depresyon, üzüntü, umutsuzluk ve aktivitelere karşı ilgi kaybı hisleriyle karakterize bir ruh hali bozukluğudur. Atipik otizmi olan bireyler, sosyal etkileşim veya iletişimdeki zorluklar nedeniyle depresyon yaşama olasılığı daha yüksek olabilir. Depresyon belirtileri arasında düşük ruh hali, iştahta veya uyku düzeninde değişiklikler ve değersizlik veya suçluluk duyguları yer alabilir.

Epilepsi

Epilepsi, beyindeki anormal elektriksel aktivite nedeniyle oluşan nöbetlerle karakterize bir nörolojik durumdur. Atipik otizmi olan bireylerde, genel nüfusa kıyasla epilepsi riski artabilir. Nöbetler şiddet ve süre bakımından büyük ölçüde değişiklik gösterebilir ancak konvülsiyonlar veya bilinç kaybı içerebilir.

Bu veya diğer birlikte görülen durumların semptomlarını yaşayan atipik otizmli bireylerin kapsamlı bir değerlendirme ve uygun tedavi alması önemlidir. Bu, psikiyatristler, nörologlar veya terapistler gibi sağlık profesyonelleriyle birlikte çalışarak bireyin tüm ihtiyaçlarını karşılayan kişiselleştirilmiş bir tedavi planı geliştirmeyi içerebilir.

Çözüm

Sonuç olarak, atipik otizm, bir bireyin sosyal etkileşimlerini, iletişimini ve günlük yaşamını etkileyebilecek karmaşık bir bozukluktur. Bozukluğun bilinen bir tedavisi olmasa da, erken müdahale ve tedavi, atipik otizmli bireylerin gelişimlerinde önemli ilerleme kaydetmelerine ve tatmin edici hayatlar sürmelerine yardımcı olabilir. Tedavi seçenekleri arasında davranış terapisi, konuşma ve dil terapisi, ergoterapi ve ilaçlar yer alabilir. Ebeveynler ve bakıcılar, atipik otizmli bireyleri, kendilerini bozukluk hakkında eğiterek, yapılandırılmış ortamlar yaratarak, görsel destekler kullanarak, iletişimi teşvik ederek, duyusal girdi için fırsatlar sağlayarak ve gerektiğinde başkalarından destek arayarak desteklemede kritik bir rol oynarlar. Atipik otizmin bireylerin günlük yaşamları ve ilişkileri üzerindeki etkisini anlayarak ve gerektiğinde birlikte görülen durumları veya bozuklukları ele alarak, sağlık profesyonelleri atipik otizmli bireyler için sonuçları iyileştiren etkili tedavi planları geliştirebilirler.

Atipik Otizmle ilgili Sıkça Sorulan Sorular

Atipik otizm, otizm spektrum bozukluğu (OSB) içinde yer alan ve klasik otizm kriterlerinin tümünü karşılamayan bir alt türdür. Özellikle belirti yoğunluğu ve dağılımında farklılık gösterdiği için “atipik” olarak adlandırılır. Atipik otizmin ne anlama geldiği, tedavisi ve yönetimi hakkında detaylı bilgileri aşağıda bulabilirsiniz:

1. Atipik Otizm Ne Demek?

Atipik otizm, otizm belirtilerinin bazılarını gösteren ancak klasik otizm tanısı koymak için gereken tüm kriterleri karşılamayan durumları ifade eder. Örneğin, bazı sosyal ve iletişim zorlukları mevcut olabilir ancak bunlar daha hafif düzeyde ya da daha düzensiz bir dağılım gösterir.

2. Atipik Otizm Geçici mi?

Atipik otizm geçici bir durum değildir; yaşam boyu devam eden bir nörogelişimsel farklılıktır. Ancak erken tanı, özel eğitim ve terapi desteğiyle belirtiler yönetilebilir ve sosyal uyum becerileri geliştirilebilir. Çocuğun günlük hayatta daha bağımsız hale gelmesi sağlanabilir, fakat tamamen “geçmesi” mümkün değildir.

3. Atipik Otizm Zihinsel midir?

Atipik otizm zihinsel bir hastalık değil, nörogelişimsel bir durumdur. Bilişsel düzeyler her bireyde farklılık gösterebilir. Atipik otizmli bireylerin bir kısmı ortalama veya ortalamanın üstünde zekaya sahip olabilirken, bazı bireylerde bilişsel gelişim yaşıtlarından geride olabilir. Bu nedenle, atipik otizm zihinsel bir yetersizlik olarak değerlendirilmez.

4. Atipik Otizm Normal Okula Gider mi?

Atipik otizmli çocuklar, ihtiyaçlarına göre belirlenen bir eğitim programına dahil edilebilirler. Durumun şiddetine ve bireysel ihtiyaçlarına göre bazı çocuklar normal okullarda eğitim alabilir. Genellikle bu çocuklara kaynaştırma eğitimi sunulur ve özel eğitim öğretmenleri tarafından desteklenir. İleri düzey destek gerektiren durumlarda ise özel eğitim okulları tercih edilebilir.

5. Atipik Otizm Yüzde Kaç Engelli?

Atipik otizmli bireylerin engel oranı, belirtilerin şiddeti ve bilişsel seviyelerine göre değişir. Genellikle %40 ile %80 arasında bir oran verilebilir. Engel oranı, sağlık kurulunun değerlendirmesine ve çocuğun genel işlevselliğine göre belirlenir. Bazı çocuklar, daha az engel oranı ile daha bağımsız bir yaşam sürdürebilirken, diğerlerinde oran daha yüksek olabilir.

6. Atipik Otizmli Çocuğa Nasıl Davranmalı?

Atipik otizmli çocuklarla sağlıklı bir iletişim kurmak ve gelişimlerini desteklemek için şu yaklaşımlar önerilir:

Empatiyle yaklaşın: Çocuğun ihtiyaçlarını ve sınırlarını anlamaya çalışın.
Net ve basit bir dil kullanın: Karmaşık talimatlar yerine basit, anlaşılır ifadeler tercih edin.
Rutinlere bağlı kalın: Günlük rutinler çocukları rahatlatır ve güven duygusu verir.
Pozitif geri bildirim verin: Olumlu davranışları övün ve çocuğa başarı hissi kazandırın.
Destekleyici eğitim sağlayın: Özel eğitim, sosyal beceri eğitimleri ve davranış terapileri atipik otizmli çocukların gelişiminde önemli rol oynar.

7. Atipik Otizmde Zeka Geriliği Olur mu?

Atipik otizmli bireylerde zeka geriliği görülmesi olasılığı vardır, ancak bu tüm bireyler için geçerli değildir. Bazı atipik otizmli bireyler, yaşlarına uygun veya üstün zekaya sahip olabilir. Dolayısıyla zeka düzeyi her bireyde farklılık gösterir.

8. Atipik Otizm Raporu Silinir mi?

Atipik otizm tanısı ömür boyu süren bir durum olduğu için, engelli raporu kalıcıdır ve tamamen silinmez. Ancak zaman içinde bireyin işlevselliği artarsa, engel oranı düşebilir ve raporun içeriği gözden geçirilebilir. Sağlık kurulu değerlendirmeleri yenilendiğinde, engel oranı azalabilir veya bireyin ihtiyaçları doğrultusunda güncellenebilir.